Táo Mèo
Tổng quan về Táo Mèo
– Táo Mèo còn gọi là Sơn Tra (Fructus Crataegi) mọc tự nhiên và trồng nhiều ở các tỉnh Lạng Sơn, Lai Châu, Lào Cai, Sơn La, Yên Bái… nơi có khí hậu mát mẻ, ở độ cao trên 1.000 m. Táo Mèo chính là đặc sản của vùng đất này. Cây Táo mèo mọc trên những cánh rừng, chiều cao trung bình 7-10 m, thân gỗ, tán lá rộng. Giống như với một số loại quả khác thì quả Táo Mèo chỉ được thu hoạch một vụ trong năm và đó là vào tầm đầu tháng 7 đến cuối tháng 10; nên mua vào thời gian cuối tháng 8 và giữa tháng 9, vì quả Táo Mèo đang vào giữa mùa, quả sẽ ngon hơn vì sẽ không bị thâm khi quả chín và có vị chát khi hái quả xanh.
– Màu sắc và hình dáng của quả Táo Mèo
Nếu nhìn lướt qua thì nhiều người có thể nhầm tưởng quả Táo Mèo với những quả táo được trồng trong những vùng ở đồng bằng mà chúng ta hay ăn hàng ngày. Nhưng nếu bạn quan sát kỹ thêm một chút sẽ thấy quả Táo Mèo có một màu xanh đặc trừng khi còn non và khi chín thì chúng có một màu hồng phần hoặc vàng trong. Đặc biệt là quả Táo Mèo này rất thơm, chỉ cần đi ngang qua là cũng có thể nhận ra loại quả này.
Kích thước của loại quả này rất đa dạng từ quả bé cho đến những quả to, có kích thước trung bình bằng ngón chân cái.
– Quả Táo Mèo được chế biến thành những thức uống vô cùng hấp dẫn như: Táo Mèo tươi ngâm đường hoặc Táo Mèo tươi hay khô ngâm rượu; dấm, mứt, ô mai, trà Táo Mèo là món rất ngon và hấp dẫn.
Táo Mèo là loại quả có tác dụng đa năng, vừa là vị thuốc quý, vừa dùng để giải khát và bổ trong ngày hè.
Truyền thuyết về quả Táo Mèo
Từ xa xưa những người phụ nữ dân tộc Mông đã truyền tai nhau một truyền thyết là khi một chàng trai có tình cảm với một cô gái, thì chàng trai đó sẽ lên rừng vài hái tặng cô gái đó một thứ quả chua chua chát chát, để mong rằng tình yêu đôi lứa giữa cô gái và chàng trai sẽ kết duyên từ đây.
Người ta bảo rằng khi hai người cùng nhau ăn loại quả này thì tình yêu của họ cũng sẽ như loại quả ấy, từ các mùi hương thơm nồng đến những vị ngòn ngọt chua chua, chan chát đã diễn tả được hết các xúc cảm, giai đoạn trong tình yêu của những đôi trai gái đang yêu nhau. Do đó, quả Táo Mèo còn có một tên gọi khác là quả “Tình Yêu”.
Tác dụng của Táo Mèo
– Theo Y học cổ truyền, Táo Mèo có vị chua ngọt thuộc nhóm tiêu thực hóa tích, giúp dịch vị tăng bài tiết acid mật và pepsin dịch vị, chủ yếu điều trị các chứng rối loạn tiêu hóa do ăn nhiều thịt, dầu mỡ, trẻ em ăn sữa không tiêu, giúp ăn ngon miệng.
– Thực nghiệm invivo dịch chiết Táo Mèo có tác dụng ức chế trực khuẩn E. Coli, lỵ, bạch hầu, thương hàn, tụ cầu vàng khá mạnh.
– Nghiên cứu hiện đại cho thấy: Táo Mèo có tác dụng kháng khuẩn, cường tim, làm giãn mạch vành, chống rối loạn nhịp tim, hạ áp, bảo vệ tế bào gan, tăng cường công năng miễn dịch, trấn tĩnh an thần, ức chế ngưng tập tiểu cầu, điều chỉnh rối loạn lipid máu, xơ vữa động mạch, huyết áp cao, phòng ngừa đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, béo phì, viêm cầu thận cấp và mãn tính, hậu sản, ứ trệ, giảm kích thích ruột, tiêu chảy, lỵ.
– Theo TS Dhamananda (Giám đốc viện Y học cổ truyền Porland, Oregon) các tác dụng sinh học của Táo Mèo có liên quan đến 4 nhóm hợp chất chủ yếu:
Các flavonoid (Hyperoside, Luteolin – 7 glucoside,Rutin, Quercetin, Vitexin và Vitexin rhamnosides).
Oligomeric procyanidins và flavans.
Các dẫn xuất Triterpenne, các acid hữu cơ.
Các phenolic đơn giản.
Viện cây thuốc và tinh dầu Nga cho thấy Táo Mèo có tác dụng chống nghẽn mạch rõ rệt, giảm cholesterol, triglycerid, độ quánh máu và fibrinogen.
Đối tượng sử dụng khá rộng
– Người bị mỡ máu, mỡ gan, người béo phì.
– Người kém ăn, gầy yếu
– Người bị các bệnh tim mạch, huyết áp cao
– Người rối loạn tiêu hóa
– Để phòng bệnh có thể uống đều đặn sau ăn, nhất là sau uống rượu bia, ăn nhiều thịt mỡ.
– Trẻ em uống sữa không tiêu.
Tóm lại Táo Mèo không những là vị thuốc có tác dụng giúp tiêu hóa, giúp ăn ngon, mà còn có khả năng phòng chống các rối loạn chuyển hóa, giảm mỡ máu, hạ huyết áp, điều hòa hoạt động tim mạch, bảo vệ gan, kháng khuẩn.
Một số bài thuốc từ Táo Mèo
– Chữa trị chứng đầy bụng: Lấy 30g Táo Mèo khô, sắc lấy nước uống thay trà trong ngày, cần uống 2-3 ngày.
– Chữa rối loạn mỡ máu: Lấy 50g Táo Mèo thái phiến đem nấu với 50g gạo tẻ thành cháo. Sau đó, cho đường phèn vừa ngọt, chia vài lần ăn trong ngày.
– Trị huyết áp cao, phòng biến chứng: Sao đen 12g Táo Mèo, 12g Thảo Quyết Minh, 9g Hoa Cúc trắng. Sau đó tán nhỏ hãm với nước sôi trong bình kín khoảng 20 phút, có thể uống thay trà trong ngày.
– Tăng cường khả năng tiêu hóa: Dùng 200g Táo Mèo, rửa sạch, bỏ hạt ngâm với 300 ml rượu trắng (chú ý ngày lắc bình 1 lần). Sau một tuần đem ra uống. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 10-15 ml. Sau khi uống hết rượu, trái Táo Mèo còn lại trộn với đường kính ăn dần.
– Chữa gan nhiễm mỡ: Mỗi ngày ăn 5-7 quả Táo Mèo, hoặc dùng 10-15g quả sắc nước uống.
– Chữa cao huyết áp, mỡ máu cao: Táo mèo 15g, Lá Sen 15g sắc nước uống thay trà trong ngày.
– Viêm xoang, chảy nước mũi, nước mắt: Mỗi ngày, vào bữa ăn, uống một cốc nước có pha hai thìa giấm Táo Mèo, một ít mật ong và nhai thêm một miếng sáp ong (nhả bã).
– Làm giảm đau nhức: Lấy lòng đỏ trứng gà đánh với một thìa lớn giấm Táo Mèo và một thìa nhỏ tinh dầu thông bôi lên vùng da nơi đau nhức và xoa mạnh.
– Đau bàng quang: Mỗi bữa ăn, uống một cốc nước có pha hai thìa nhỏ giấm Táo Mèo và mật ong, khi tiểu sẽ tốt hơn.
– Chữa bệnh viêm khớp: Sau mỗi bữa ăn, uống 1 cốc nước 200ml pha 10 thìa nhỏ giấm Táo Mèo và mật ong sao cho vừa đủ ngọt.
– Chữa bệnh viêm thận, nước tiểu có mủ: Hàng ngày đếu đặn trong bữa ăn uống 1 cốc nước 200ml có pha 2 thìa giấm Táo Mèo và 2 thìa mật ong cho đến khi khỏi hẳn.
– Chữa bệnh Zona: Dùng giấm Táo Mèo bôi nguyên chất lên chỗ đau ngày 4 lần, ban đêm bôi thêm 3 lần. Sau khi bôi, đắp khăn nhúng giấm Táo Mèo, cảm giác đau sẽ dần dần bớt đi, và sẽ chóng ăn da non.
– Chữa giãn phồng tĩnh mạch: Mỗi ngày 2 lần lấy giấm Táo Mèo thoa vào chỗ bị giãn. Và mỗi bữa ăn uống 1 cốc nước 200ml có pha 2 thìa giấm Táo Mèo.
– Chữa chốc lỡ đầu trẻ em: Dùng giấm Táo Mèo bôi vào nơi có mụn cứ 1 ngày bôi 6 lần, mỗi lần cách nhau 2 tiếng. Khỏi sau 2, 3 ngày.
– Chữa bệnh nấm tóc: Dùng giấm Táo Mèo xoa chỗ có nấm 1 ngày 6 lần cách đều 2 tiếng.
– Giã rượu: Cứ 25 phút uống 6 thìa giấm Táo Mèo nhỏ pha mật ong. Khoảng 4 lần là giã rượu.
– Chữa bỏng: Nhúng chỗ bị bỏng vào nước giấm Táo Mèo pha cùng mật ong sẽ giảm đau và tránh khỏi rộp.
– Chữa mồ hôi trộn: Trước khi đi ngủ, xoa bóp bằng giấm Táo Mèo vào bàn chân và bàn tay.
– Mất ngủ, suy nhược mãn tính: Uống 2 thìa nhỏ hỗn hợp giấm Táo Mèo và mật ong trước khi đi ngủ giúp bạn nhanh chóng chìm sâu vào giấc ngủ hơn. Nếu sau một giờ mà chưa thấy hiệu quả, Bạn có thể uống tiếp hai thìa nữa. Cứ mỗi lần thức giấc, khó ngủ lại uống tiếp hai thìa. Thuốc ngủ này lành, có thể dùng lâu dài.
Ngoài ra, còn sử dụng quả Táo Mèo để ngâm rượu hay làm giấm Táo Mèo kết hợp với mật ong. Giấm Táo Mèo – mật ong có thể có tác dụng với bệnh nhân bị suy nhược mạn tính,giúp tăng huyết áp, chữa ho, viêm amidan.
Cách chọn Táo Mèo
Tùy vào mục đích sử dụng mà chọn Táo Mèo; Nếu ngâm đường nên chọn Táo Mèo xanh hoặc ương để tăng vị chua ngọt thích hợp làm thức uống giải khát; Ngâm rượu, làm dấm, làm ô mai nên chọn Táo Mèo chín.
Chọn Táo Mèo ngâm rượu hay ngâm đường không nên chọn quả to nên chọn quả nhỏ, thơm có tỷ lệ quả hơi phớt má đào là vừa đẹp lại ngon.
Cách ngâm rượu Táo Mèo tươi
– Rửa sạch Táo Mèo với nước sạch, để ráo;
– Cắt bỏ núm 2 đầu, bỏ chỗ dập, không gọt vỏ, không bỏ hạt vì hạt Táo Mèo rất tốt;
– Bổ đôi (hoặc để nguyên quả), ngâm trong nước sạch 1 tiếng; Vớt ra, ngâm trong nước muối pha loãng 30 phút;
– Rửa sạch lại.
– Ngâm Táo Mèo với đường:
+ 2kg Táo Mèo với 1 kg đường, 1 lượt Táo Mèo 1 lượt đường;
+ Để khoảng 2 tuần, thấy Táo Mèo nổi lên trên nước đường;
+ Còn lại 1 lượng đường bão hòa không tan ở đáy, như vậy là đã ngâm đúng.
– Ngâm tiếp Táo Mèo trong bình với rượu:
+ Nước cốt Táo Mèo đường chắt ra chai khác, pha với nước làm nước giải khát, để lại quả Táo Mèo.
+ Đổ tiếp rượu vào bình đã có sẵn Táo Mèo quả vừa ngâm đường ở trên, sao cho phần Táo Mèo chiếm 1/2 bình, rượu tương ứng 1/2 còn lại.
+ Táo Mèo nổi trên rượu. Sau 3 tháng là có thể dùng rượu Táo Mèo. Nếu màu chưa đạt màu cánh dán có thể ngâm cùng vớiTáo Mèo khô để đạt màu như ý.
Cách ngâm rượu Táo Mèo khô
– Các ngâm rượu với quả Táo Mèo khô khá đơn giảm so với ngâm quả táo mèo tươi nhưng vẫn đảm bảo giá trị dinh dưỡng và công dụng chữa bệnh. 
– 1kg Táo Mèo khô có thể ngâm từ 3-5 lít rượu trắng.
– Táo Mèo khô rửa sạch để ráo nước rồi cho vào bình thủy tinh ngâm cứ theo tỉ lệ như trên.
– Ngâm khoản 1 tháng là dùng được.
Rượu Táo Mèo vị ngọt thơm có tác dụng rất tốt giúp tiêu hóa tốt, tăng cường trao đổi chất chống oxi hóa, tốt cho tim mạch và giảm huyết áp, giúp hạ men gan và mỡ máu hay gan nhiễm mỡ.
Để có tác dụng tốt nhất, hiệu quả cao nhất dùng ngày 2 lần, mỗi lần 2 chén có thể pha thêm nước cốt của Táo Mèo hoặc có thể pha nước cốt Táo Mèo với nước nguội cho thêm đá uống vào mùa hè.
Cách ngâm Táo Mèo lấy nước uống giải khát
– Cách chế biến nước Táo Mèo rất đơn giản, chỉ cần mua loại quả chín, rửa sạch để ráo, bổ ra làm 4 hoặc cắt thành từng lát mỏng, để nguyên hạt.
– Cứ 2kg Táo Mèo tươi cho 1kg đường, đựng vào lọ thủy tinh đậy kín, cho thêm 1 chút gừng.
– Sau 2 tuần đến 3 tuần nước cốt sẽ có màu nâu vàng sóng sánh, vị ngọt dịu. Chiết nước này ra cốc, thêm chút nước lọc, đá là có thể thưởng thức được; có thể cho thêm 1 chút gừng để thơm ngon hơn.
– Hương vị: Cảm giác giống như rượu vang, có vị chua chua, ngọt ngọt và mùi thơm rất đặc trưng.
– Uống nước Táo Mèo có tác dụng giải nhiệt, tiêu khát, kích thích tiêu hóa, ăn cơm ngon miệng, Đặc biệt có thể chữa được chứng mất ngủ.
– Mỗi tối trước khi đi ngủ khoảng 30′ uống nửa chén trà nước siro Táo Mèo, đảm bảo sẽ có giấc ngủ ngon.
Cách làm Táo Mèo ngâm xổi
– Táo Mèo rửa sạch, gọt vỏ hoặc không cần gọt vỏ, tách làm tư, bỏ hạt.
– Sau đó ngâm vào nước nguội có pha chút muối để miếng Táo Mèo vừa gọt giữ được độ trắng và giảm độ chát.
– Đun nước sôi, bắc nước ra khỏi bếp chờ cho nước còn âm ấm, sau đó pha chút muối, chút đường vào khuấy đều.
– Vớt Táo Mèo đã ngâm qua nước muối loãng bỏ vào lọ thủy tinh rồi cho nước muối, đường vừa pha vào bình ngâm với một chút ớt tươi (nếu thích vị cay).
– Táo Mèo ngâm khoảng 1 ngày là có thể dùng được.
– Khi ăn Táo Mèo ngâm chấm với chút muối tiêu ớt sẽ rất ngon miệng.
Cách làm dấm Táo Mèo
– Lấy 1kg Táo Mèo tươi (không chín quá) rửa sạch bằng nước muối hơi mặn nhằm diệt khuẩn, để ráo nước rồi bổ nhỏ ra, để cả hạt, ngâm với 2 lít nước sôi để nguội còn hơi ấm.
– Sau đó, cho vào 2 quả chuối tây (để Táo Mèo nhanh lên men), đựng trong lọ thủy tinh bịt kín bằng vải màn (giúp trao đổi khí).
– Sau 1 tháng thì lọc lấy nước dấm Táo Mèo, dùng dần.
– Dấm Táo Mèo có màng là tốt; còn thấy như có muỗi bay là hỏng, phải làm lại.
